Στοιχεία του Π.Ο.Υ για τον καρκίνο του στόματος στην Ελλάδα και την Ευρώπη

Αυτήν την εβδομάδα δόθηκαν στη δημοσιότητα στατιστικά στοιχεία για την επίπτωση και τη θνησιμότητα των κυριότερων τύπων καρκίνου, για το 2008, απ’ όλον τον κόσμο. Οι σχετικές βάσεις δεδομένων ενημερώθηκαν στο πλαίσιο του σχεδίου GLOBOCAN του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ). Τα διαγράμματα, στις Εικόνες 1 και 2, προκύπτουν από μια πρώτη συγκριτική επεξεργασία των στοιχείων για την Ευρώπη και την Ελλάδα, για όλους τους τύπους καρκίνου και για τα δύο φύλα. Τα ποσοστά είναι Age Standardized Rates [ASR(W)] ανά 100.000.

Eικόνα 1: Επίπτωση του καρκίνου στην Ευρώπη(27) και την Ελλάδα για το 2008 και για τα δύο φύλα.

Σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης νέων περιπτώσεων (διάγραμμα Εικόνας 1), παρατηρήθηκαν στην Ελλάδα ποσοστά ανάλογα με κείνα στην Ευρώπη των 27, για τύπους όπως ο καρκίνος του πνεύμονα και η λευχαιμία, χαμηλότερα για τύπους όπως οι καρκίνοι του παχέος εντέρου, του μαστού και του προστάτη και υψηλότερα για τύπους όπως οι καρκίνοι του ήπατος και του εγκεφάλου. Στην περίπτωση του καρκίνου του χείλους και της στοματικής κοιλότητας τα ποσοστά της Ελλάδας ήταν πολύ χαμηλότερα από εκείνα του συνόλου της Ευρώπης των 27, δηλ. 1.8 έναντι 4.6, αντίστοιχα. Ουσιαστικά η Ελλάδα συνεχίζει να παρουσιάζει το χαμηλότερο ποσοστό καρκίνου του χείλους και της στοματικής κοιλότητας στην Ευρώπη.

Σχετικά με τη θνησιμότητα από καρκίνο (διάγραμμα Εικόνας 2), οι καρκίνοι του πνεύμονα, του μαστού, του παχέος εντέρου και του προστάτη ήταν, το 2008, οι κύριες αιτίες θανάτου από καρκίνο τόσο στην Ευρώπη των 27 όσο και την Ελλάδα.
Τα ποσοστά, στην Ελλάδα, ήταν υψηλότερα για τον καρκίνο του πνεύμονα και χαμηλότερα για τους άλλους τρεις τύπους. Ακολουθώντας την αυξημένη τους επίπτωση, τα ποσοστά, στην Ελλάδα ήταν αυξημένα και για τη θνησιμότητα από καρκίνους του ήπατος και του εγκεφάλου. Ακολουθώντας, αντίθετα, τη χαμηλότερη τους επίπτωση, τα ποσοστά θνησιμότητας στην Ελλάδα από καρκίνο του χείλους και της στοματικής κοιλότητας, ήταν επίσης χαμηλότερα από εκείνα της Ευρώπης των 27, δηλ. 0,7 έναντι 1.5, αντίστοιχα.

Εικόνα 2: Θνησιμότητα από καρκίνο στην Ευρώπη(27) και την Ελλάδα για το 2008 και για τα δύο φύλα.

Στο παρακάτω διάγραμμα του Π.Ο.Υ(Εικόνα 3) απεικονίζονται οι 20 χώρες από το σύνολο των χωρών (όχι μόνον των 27) της Ευρωπαϊκής ηπείρου με την υψηλότερη επίπτωση και θνησιμότητα από καρκίνο του χείλους και της στοματικής κοιλότητας. Η Ουγγαρία με συχνότητα εμφάνισης 9.4 και θνησιμότητα 4.7 βρέθηκε στην πρώτη θέση.

Εικόνα 3:  Οι 20 Ευρωπαϊκές χώρες με την υψηλότερη επίπτωση και θνησιμότητα από καρκίνο του χείλους και της στοματικής κοιλότητας και για τα δύο φύλα.

Με αφορμή αυτήν την επίκαιρη δημοσίευση των στατιστικών για το 2008, επιχειρούμε μια βαθύτερη διερεύνηση από τις βάσεις δεδομένων του Π.Ο.Υ, σχετικά με τον καρκίνο του χείλους και της στοματικής κοιλότητας στην Ελλάδα, για τα τελευταία 20 χρόνια. Προτού, όμως, προχωρήσουμε, είναι αναγκαία η διευκρίνιση για την εφαρμοζόμενη ονοματολογία. Και αυτό διότι στα δεδομένα του Π.Ο.Υ, που θα δούμε στη συνέχεια, η ομαδοποίηση των κωδικών που συνδέουν τα διάφορα νοσήματα με τις ανατομικές εντοπίσεις στην περιοχή του στόματος είναι διαφορετική από αυτή που χρησιμοποιήθηκε για την εξαγωγή των δεδομένων στο σχέδιο GLOBOCAN 2008, το οποίο παρουσιάσαμε.

Ειδικώτερα, με τον όρο «Χείλος, Στοματική κοιλότητα και Φάρυγγας» συμπεριλαμβάνονταν οι κωδικοί από C00 μέχρι C14. Στον Πίνακα 1 παρατίθενται αυτοί οι κωδικοί και η αντιστοίχιση τους με τη βάση δεδομένων GLOBOCAN. Αντίθετα, στο σχέδιο GLOBOCAN, οι ίδιοι κωδικοί ομαδοποιούνται σε τρεις διακριτές κατηγορίες: του «χείλους και της στοματικής κοιλότητας», του «ρινοφάρυγγα» και του «υπόλοιπου φάρυγα». Πιο αναλυτικά για αυτούς τους κωδικούς και τις υποκατηγορίες τους, μπορείτε να ενημερωθείτε εδώ.

Πίνακας 1. Αντιστοίχιση Κωδικών Διεθνούς Ταξινόμησης Νοσημάτων (ICD, 10η  αναθεώρηση, 1992) με τη βάση δεδομένων GLOBOCAN

ΚΩΔ.	ΚΑΚΟΗΘΗΣ ΝΕΟΠΛΑΣΙΑ	GLOBOCAN
C00	Χείλους (όχι του δέρματος του χείλους)	χείλους & στοματικής κοιλότητας
C01	Βάσης της γλώσσας
C02	Υπολοίπων και μη ειδικώς οριζομένων περιοχών της γλώσσας
C03	Ούλων
C04	Εδάφους στόματος
C05	Υπερώας
C06	Υπολοίπων και μη ειδικώς οριζομένων περιοχών του στόματος
C07	Παρωτίδας
C08	Υπολοίπων και μη ειδικώς οριζομένων μειζόνων σιαλογόνων αδένων
C09	Αμυγδαλής	υπόλοιπου φάρυγγα
C10	Στοματοφάρυγγα
C11	Ρινοφάρυγγα	ρινοφάρυγγα
C12	Απιοειδούς κόλπου	υπόλοιπου φάρυγγα
C13	Υποφάρυγγα
C14	Υπολοίπων και μη ειδικώς οριζομένων περιοχών του χείλους, του  στόματος και  του φάρυγγα

Από τις βάσεις δεδομένων του Π.Ο.Υ που χρησιμοποιούσαν τον όρο «Χείλος, Στοματική κοιλότητα και Φάρυγγας», αντλήσαμε τα παρακάτω στοιχεία σχετικά με τη θνησιμότητα για αυτούς τους τύπους καρκίνου στην Ελλάδα, από το 1989 μέχρι το 2008, και τα παραθέτουμε στα διαγράμματα των Εικόνων 4 και 5. Στο πρώτο διάγραμμα απεικονίζεται η θνησιμότητα στους άνδρες και τις γυναίκες σε απόλυτους αριθμούς και στο δεύτερο σε ποσοστά Age Standardized Rates [ASR(W)] ανά 100.000.

Εικόνα 4: Θνησιμότητα σε απόλυτους αριθμούς από καρκίνο χείλους, στοματικής κοιλότητας και φάρυγγα στην Ελλάδα την τελευταία 20ετία (από στοιχεία του Π.Ο.Υ)

Εικόνα 5: Θνησιμότητα σε Age Standardized Rates [ASR(W)] από καρκίνο χείλους, στοματικής κοιλότητας και φάρυγγα στην Ελλάδα την τελευταία 20ετία (από στοιχεία του Π.Ο.Υ)

Στα τελευταία δύο διαγράμματα (Εικόνες 4 και 5) φαίνεται ότι η θνησιμότητα, από αυτούς τους τύπους καρκίνου του στόματος, παραμένει σταθερή τα τελευταία είκοσι χρόνια στην Ελλάδα. Παρότι, όμως, όπως φαίνεται, δεν κατέστη δυνατό να αντιμετωπιστούν στην τελική τους έκβαση, σαν αιτίες θανάτου, παρά τις αναμφισβήτητες προόδους στην έγκαιρη διάγνωση, τη ριζικότητα των θεραπειών και τις πληρέστερες αποκαταστάσεις, ωστόσο, η επιμήκυνση της επιβίωσης και η βελτίωση της ποιότητας ζωής παραμένουν οι τομείς που δίνεται η μάχη, προς το παρόν, για αυτούς τους ασθενείς.